در طول دورانی که درگیر فعالیت های فرهنگی یا علمی بودم تجربیات مختلفی را کسب کردم یا شنیدم
از ارتباطات بین المللی گرفته تا کار تشکیلاتی در داخل ایران
اگر بخواهم خلاصه بگویم ایراد کار ما در دو موضوع است:
اول نظم و دوم عدم وجود کار تشکیلاتی صحیح
نظم که واضح و مبرهن است و الی ماشاالله نمونه و اثبات دارد.
اما در مورد مساله دوم یعنی کار تشکیلاتی
باید بپذیریم که دنیای امروز دنیای تشکیلات است. دنیای امروز با گذشته بسیار تفاوت دارد. صدها سال پیش از این همه چیز در دنیا به صورت فردی بود. دولت ها دیکتاتوری و نهایتا با قرارداد های انسانی با یک دیگر قدرت بین تعداد افراد بسیار معدودی تقسیم میشد. اساس تجارت و معاملات فردی بود. تنظیم دخل و خرج فردی بود و... اگر در آن دوران ما فردی فعالیت میکردیم موجه بود! اما امروز خیر امروزه همه چیز جمعیست.
امروز دولت ها تشکل و سازمان دارند، تجارت به صورت شرکت های وسیع و محیر العقول در آمده است، تبلیغات و مطبوعات موسسات وسیعی ایجاد کرده اند، سیاست مداران احزاب و گروه ها را به وجود آورده اند و ...
اگر این دو مطلب را پذیرفتید که چه بهتر، اگر هم نپذیرفتید به 100 سال پیش از این رجوع کنید تا ببینید چطور به خاطر عدم اتحاد خرد شدیم، له شدیم و قوایمان تلف شد، هر کس به راه خودش رفت، هر کس با دیگری تظارب و تزاحم داشت و مشکلات بیشماری پیش آمد.
نتیجه اش این شد که دیگران هزاران فرسنگ از ما پیش افتاده و رفتند.
لبنان بزرگترین پایگاه مسیحیت غربی در خاورمیانه است. مسیحیت غربی که تابع پاپ است در برابر مسیحیت شرقی که از آن جدا شد و ارتدکس نامیده شد. مسیحیت غربی خودش شامل چندین و چند فرقه است که همگی در لوای واتیکان و پاپ زندگی میکنند. اما بر خلاف آن ها ارتدکس ها مرکزیت جهانی ندارند و تابع پطرک های خودشان هستند. هر منطقه وسیع یک پطرک و یا به طور صحیح تر یک پاتریارک یا به تعبیر عربی در روایات ما بَطریق دارند و رییس هم ندارند. اما سنتشان این است که پاتریارک قسطنطنیه که الان (2018) بارتولومئوی اول نام دارد (عکس دیدار پاپ فرانسیس و بارتولومئوی اول در 2014) بردیگر پاتریارک ها رهبری ادبی و اخلاقی دارد، نه این که مثل پاپ پیشوای دینی شان باشد.
وقتی به فعالیت های مذهبی-تبلیغی مسیحیان نگاه میکنم دلم میسوزد به حال مسلمانان! دینی که به گفته خودشان اساسش ترک دنیاست، رهبانیتی به شدت تارک دنیا چطور توانسته اند اینطور منظم شوند و تشکیلات داشته باشند! در یکی از شماره های مجله لایف که مخصوص تشکیلات کاتولیکی دنیا بود خواندم که این سازمان کاتولیکی آنقدر منظم است که تمام احزاب دنیا حتی احزاب سری و زیر زمینی شوروی سابق را هم پشت سر گذاشته است! احزابی که علیه شوروی کار میکردند برای آن که از گزند کا گ ب در امان باشند باید آنقدر منظم، مخفی و سازمان یافته میبودند، حال ببینید چقدر تشکیلات کاتولیکی توانسته پیشرفته باشد که از آن ها هم جلو تر باشد.
تشکیلات مسیحی کاتولیک چند رشته فعالیت دارد:
یک رشته کلیساهایشان است. یعنی بخشی که کلیسا ها را اداره میکند (راعویه) نماز میخواند، تشریفات عقد و ازدواج را انجام میدهد و مراسم وفات را انجام میدهد، بنابرین کشیش ها و اداره کنندگان کلیسا گروه اول هستند.
دسته دیگر متولیان دیر ها هستند که از نظام کلیسا ها استقلال دارند. دیر ها بخش های مستقلی هستند که ابتدا منفصل از واتیکان به وجود آمدند اما بعد از آن به واتیکان ملحق شدند. دیر ها چند گروه هستند. گروه اول آنها ژزوئیت ها یا یسوعی ها هستند. رهبر یسوعی ها در قدیم پاپ سیاه نامیده میشد. رهبر کنونی آنها (از 2016) آرتورو سوسا است. (عکس زیر وی را در حال سخنرانی بین یسوعیان نشان میدهد) این گروه خود را سربازان واتیکان میدانند. آن ها معتقدند که پاپ سلطنت میکند و ... البته دیر های دیگری هم هستند مثل دیر فرانسیکن و دومنیکن و دیرکارگری و...
تشکیلات منظم کلیسا به حدی در امور مذهبی مردم دقیق است که حتی اگر در دهی یک خانواده مسیحی حضور داشته باشد روز های یک شنبه کشیش مخصوصی به آنجا میرود تا مراسم مذهبی اقامه نماز را انجام دهد. در لبنان دهی وجود دارد که به قول خودشان جباع نامیده میشود، در این ده تمام ساکنان شیعه هستند و منطقه اطرافش هم همینطور! اما صرفا یک خانواده مسیحی وجود دارد! این ده کلیسایی دارد که در آن روز های یک شنبه کشیش میاید و اقامه نماز میکند. حال فرض کنید کل جمعیت کاتولیک های دنیا یعنی 1.3 میلیارد نفر را چطور مدیریت میکنند! در لبنان روستایی را میشناسم که کمتر از 100 نفر مسیحی دارد و علاوه بر کلیسا یک مدرسه مسیحی هم دارد که همان یک شنبه ها مدرس مسیحی میاید درسش را میدهد و میرود!
در برابر تشکیلات مسیحیت خودمان را ببینیم! دهات هایی داریم که مسیحیت در آن ها تبلیغ میکنند، دهات هایی داریم که وهابیت در ان ها تبلیغ میکنند! دهات هایی داریم که در آن ها بهاییت تبلیغ میکنند تا چه برسد به شهر ها و پایتخت!
قسمت عجیب ماجرا مسئه دیر هاست. یسوعی ها شکل گیریشان به کوتاهی کلیسا طی قرون وسطا نسبت به امور مذهبی و دینی مردم بر میگردد. لوتری ها و پروتستان ها آمدند و از کاتولیک ها منفصل شدند. جوانانی بودند که به نام یسوعی جدا شدند و در حالی که میدیدند روحانیت کلیسا از مردم دور شده و به صورت اشرافی درامده و به صنف معینی تبدیل شده و از مردم فاصله گرفته است، سلسله کار هایی را شروع کردند تا به مردم نزدیک شوند. موسسات فرهنگی، دانشگاه، مدرسه و غیره ساختند، کشیش هایی تربیت کردند که به غیر از کشیش بودن، وکیل، مهندس، طبیب، معلم، استاد دانشگاه، فیزیکدان، شیمی دان و ... بودند. تمایزشان با مردم فقط یک یقه سفید رنگ بود و هیچ تفاوت دیگری با مردم نداشتند. کارشان اداره بیمارستان ها، دانشگاه ها، مدارس فنی حرفه ای، دار الایتام ها و درمانگاه ها بود.
نتیجه کارشان شد امثال رابرت کخ کاشف میکروب سل و دیگر پیشرفت های پزشکی، که اتفاقا کشیش هم بود! دیگر کشیشان هم بودند که پیشرفت های علمی دیگری را پایه گذاری کردند مثل ژرژ لومتر کشیش دانشمند بلژیکی که برای اولین بار نظریه گسترش کیهانی را و بعدها هم نظریه مهبانگ را در کتابش مطرح و اثبات کرد. از این موارد بسیار است.
شیوه تبلیغ این افراد تبلیغ با عمل و کردار و رفتارشان بود و به طور صریح تبلیغ مسیحیت نمیکردند. کار به جایی رسید که خروجی این مدارس آنقدر قوی شد که رییس کل تشکیلاتش پاپ سیاه نام گرفت و به قدرت زیادی رسید. آن ها به ادعای خودشان در دنیا هزاران مدرسه و دانشگاه دارند و چند صد میلیون نفر را باسواد کرده ند.
در سوره نجم خداوند میفرماید وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ و این دو تاکید منفی پشت سرهم بر طبق تفاسیر نشان دهنده تاکید بسیار شدید است و به این معنا که بر اساس صفت عدل الهی انسان به هیچ چیز نمیرسد الا با تلاش و سعیش، نظر شحصی بنده این است که اگر ما تمام توانمان را پای کار بیاوریم خداوند رحمان هم از فضلش بر ما لطف کرده و توان ما را ده ها برابر بیشتر موثر میکند.
و اما از مسیحیت بگویم! معروف است که مسیحیت برای تبلیغ در کشور اوگاندا 14 کشیش فرستاد. هر 14 نفر توسط قبایل و مردم بومی یا کشته شدند و یا حتی خورده شدند! اما مسیحیت دست از تلاش نکشید و تبلیغاتش را ادامه داد تا امروز شاهد این باشیم که حدود 84 درصد مردمش یعنی حدود 37 میلیون نفر مسیحی باشند. سودان کشوریست که امام صدر در مهر 1344 در موسسه دار التبلیغ اسلامی قم به تبلیغ مسیحیت در آن هشدار داد و پیشبینی کرد که ممکن است حتی به جدایی جنوب سودان از آن بیانجامد که اتفاقا این پیشبینی صحیح بود و در سال 1390 سودان جنوبی از سودان شمالی جدا شد و به عنوان یک کشور مسیحی اعلام استقلال کرد!
اطاله کلام نمیکنم اما اوضاع ما چگونه ست؟ ما شیعیانی که خداوند با طاهر ترین مذهبش مارا هدایت کرد تشکیلاتمان چگونه است؟ یک نفر را بنده نشان بدهید که حتی بداند دقیقا ما در ایران چند روحانی داریم! نه به من! حتی خودش بداند! در دنیا چند شیعه داریم؟ چند روحانی شیعه داریم؟ تحصیلاتشان چقدر است؟ چند مسجد داریم؟ چند روحانی مبلغ در مناطق مختلف داریم؟ ارتباطشان با هم چگونه ست؟ اگر یکیشان مریض شد یا گرفتار چگونه میتوان به او کمک کرد؟
ما در خواب فرورفته ایم که ابدا! شیعیان مرتضی علی مگر ممکن است برگردند؟ بله بنده دیدم شیعه مسیحی شده، وهابی شده، کافر شده و... اما ما اینجا با خیال خوش نشسته ایم و به حقانیت خودمان اعتماد داریم و خیال میکنیم مطلب تمام است! کجا تمام است؟ مگر میشود بدون تبلیغ و سازمان دهی پیش رفت؟
اقلا همان مساجد و تبلیغات را منظم کنیم! من بیسواد پای یک منبر میروم یک چیز میشنوم! پای دیگری میروم چیز دیگر! سرشار از تناقضات! چطور میتوانم با این تبلیغات متناقض ایمانم را باور کنم ورشد دهم؟ به هیچ وجه ممکن نیست! آن هم در عصر ارتباطات و هجوم شبهات.
این کاری را که تازه امروز میخواهیم شروع کنیم را باید اقلا 150 سال پیش انجام میدادیم، اگر چه الان هم شروع نمیکنیم! تصور میکنید حق مطلب بدون تلاش و خود به خود پیش میرود؟ خیر پیامبر اکرم در روز بدر فرمودند "اللهم ان تهلک هذه العصابه فلن تعبد بعد" یعنی خدایا اگر این دسته کشته شود کسی دیگر عبادتت را به جا نمی آورد! عجب! معلوم میشود اگر مردانی محمدی، فداکاری و تلاش برای دین خدا نکنند خدا عبادت نخواهد شد. از عبادت خدا چیزی بر حق تر داریم؟
نباید گفت این کار را سپاه بکند! حوزه بکند! وزارت ارشاد بکند و... همه ما مسئولیم! باید منظم شویم، متحد شویم و...
در نهایت باید بگویم از صمیم قلب امیدوارم این دین و مذهب حق را با شکلی منظم و موزون به دنیا عرضه بداریم تا بتوانیم عقب ماندگی مان را جبران کنیم.
ان شاالله
اِحسان بَحرانی
